Nos personalia non concoquimus. Nostri consocii (Google, Affilinet) suas vias sequuntur: Google, ut intentionaliter te proprium compellet, modo ac ratione conquirit, quae sint tibi cordi. Uterque consocius crustulis memorialibus utitur. Concedis, si legere pergis.
 
 
 

top

Theokritos

 

Eidyllia

Die Hirten (Νομεῖς)


(Theokr.eid.4)

Seite zurückSeite vor

 
ARGUMENTUM

Battus und Korydon
Die Szene spielt in der Nähe von Kroton. Dort weidet Korydon, ein gutmütiger, aber beschränkter Kerl, sein Herde Kühe. Zu ihm kommt Battus, ein witziger Kopf, der über Herde und Hirten seine Späßchen macht, die - und das ist der Hauptspaß - Korydon nicht versteht. Im Verlauf des Gespräches wird plötzlich in Battus die Erinnerung an seine verstorbene Geliebte wach und - das charakterisiert den Naturmenschen - die Heiterkeit weicht bald der lauten Klage über den Verlust der Teuren (v. 38). Der andere sucht ihn zu trösten. Indes hatten die Kälber sich an die Ölbäume gemacht. Die Hirten laufen ihnen nach. Battus tritt sich dabei einen Dorn in den Fuß. Der andere zieht ihn heraus. Das Geplauder endet mit einem derben Spott auf einen verliebten Alten.
Colloquium est Batti cuiusdam, hominis rusticani [quem caprarium propter v. 39 haud quaquam licet dicere], et Corydonis, mercenarii, greges Aegonis cuiusdam pascentis. Huic in saltum profectus (v. 56) forte oviam fit Battus. Oritur sermo, qualem quotidie etiam nunc vel inter pastores in Alpium montibus vel ruri inter agricolas vel ad puteos confabulantibus puellulis audias: cuius non est certum aliquid propositum, sed cuius ansae dantur his rebus, quas praesens hora fert, fortuitis. Armenta pascentem Corydonem Battus conspicit: "Cuius pecus", interrogat (v. 1). Respondet alter: oritur sermo de grege et de domini gregis rebus familiaribus: iocatur primo Battus, hilaris animi homo, dicax orisque liberi - quare Φιλαλήθης carmen quidam inscripsere -, et Corydonem variis pungit dicteriis: alter, lentus homo, placide ad haec respondet (v. 1-37), ne iocis quidem alterius intellectis, qua re non minima carminis venustas continetur.
Repente (v.38) - ex quo artificio poetae ingenium facile agnoscitur - mentione facta Amaryllidis (v.36), puellae a Batto amatae eique morte ereptae (v.38), Battus a iocis suis abripitur ad querimonias, breves illas quidem, sed personae rusticanae convenientes (v. 38-40): solacia ab altero oblata (v. 41-43) recusat verius quam accipit verbo uno θαρσέω (v. 44): quo verbo plura, quam Fortunae filii numquam calamitatibus afflicti divinare possunt, continentur. Urguet etiam praesentis temporis ratio (v.44). Gregis, dum ambo confabulantur, palati curam habendam Battus videt: in vitulis, quae oleam rodunt (v. 44), compellendis socius est Corydoni: spina, dum festinat, laeditur (v. 50): a qua alterius auxilio liberatus (v.54) de se ipse iocatur (v. 55): ad res domesticas armentarii, Aegonis, de quo agi, praesente ipsius grege, non mirum est, revertitur: de huius patre (v. 58 sqq.) sene interrogat: auditis amoribus cani illius culicis colloquium, acerbo, ut mos est hominum ruri viventium, claudit dicto.
Haec est summa carminis a poeta ficti, nec veros homines inducentis, id quod maxime e Milone (v. 6), athletae nobilissimi, qui multis annis ante Theocritum vixit, commemoratione intellegitur.
   
Fritzsche
   
  Βάττος Battos
Εἰπέ μοι, ὦ Κορύδων, τίνος αἱ βόες; ἦ ῥα Φιλώνδα;
Sage mir, Korydon, wer ist der Herr von den Kühen? Philondas?
  Κορύδων Korydon
οὔκ, ἀλλ' Αἴγωνος· βόσκειν δέ μοι αὐτὰς ἔδωκεν.
Er nicht, Aigon ist Herr und gab sie mir, dass ich sie hüte.
  Βάττος Battos
ἦ πᾴ ψε κρύβδαν τὰ ποθέσπερα πάσας ἀμέλγες;
Ei, und du melkst sie alle gewiss am Abend verstohlen?
  Κορύδων Korydon
ἀλλ' ὁ γέρων ὑφίητι τὰ μοσχία κἠμὲ φυλάσσει.
Nimmer! Die Kälblein leget der Alte daran und bewacht mich.
  Βάττος Battos
5
αὐτὸς δ' ἐς τίν' ἄφαντος ὁ βουκόλος ᾤχετο χώραν;
Doch er selber, der Hirte, wohin denn schwand er mit einmal?
  Κορύδων Korydon
οὐκ ἄκουσας; ἄγων νιν ἐπ' Ἀλφεὸν ᾤχετο Μίλων.
Weißt du es nicht? Nun, Milon entführet' ihn an den Alpheios.
  Βάττος Battos
καὶ πόκα τῆνος ἔλαιον ἐν ὀφθαλμοῖσιν ὀπώπει;
Und wann war's, dass jener das Öl mit den Augen geschaut hat?
  Κορύδων Korydon
φαντί νιν Ἡρακλῆι βίην καὶ κάρτος ἐρίσδειν
Wie sie sagen, so ringt er an Kraft und Gewalt mit Herakles
  Βάττος Battos
κἤμ' ἔφαθ' ἁ μάτηρ Πολυδεύκεος ἦμεν ἀμείνω.
Mich auch nannte die Mutter gewaltiger als Polydeukes.
  Κορύδων Korydon
10
κᾤχετ' ἔχων σκαπάναν τε καὶ εἴκατι τουτόθε μῆλα.
Und mit dem Grabscheit ging er und zwanzig Schafen von hinnen.
  Βάττος Battos
πείσαι κα Μίλων καὶ τὼς λύκος αὐτίκα λυσσῆν.
Milon beweget die Wölfe wohl gar, auf der Stelle zu rasen.
  Κορύδων Korydon
ταὶ δαμάλαι δ' αὐτὸν μυκώμεναι αἵδε ποθεῦντι.
Aber die Kühe dahier, laut blöken nach ihm sie mit Sehnsucht.
  Βάττος Battos
δείλαιαί γ' αὗται, τὸν βουκόλον ὡς κακὸν εὗρον.
Unglückseliges Vieh! Denn schlimm ist der Hirte geartet.
  Κορύδων Korydon
ἦ μὰν δείλαιαί γε, καὶ οὐκέτι λῶντι νέμεσθαι.
Unglückselig ja wohl! Und zu weiden gelüstet sie nicht mehr.
  Βάττος Battos
15
τήνας μὲν δή τοι τᾶς πόρτιος αὐτὰ λέλειπται
τὠστία. μὴ πρῶκας σιτίζεται ὥσπερ ὁ τέττιξ;
Dort an dem Rinde, fürwahr, sind einzig die Knochen allein noch
Übrig. Es lebt doch von Tautropfen nicht nach Art der Zikade?
  Κορύδων Korydon


οὐ Δᾶν, ἀλλ' ὅκα μέν νιν ἐπ' Αἰσάροιο νομεύω
καὶ μαλακῶ χόρτοιο καλὰν κώμυθα δίδωμι,
ἄλλοκα δὲ σκαίρει τὸ βαθύσκιον ἀμφὶ Λάτυμνον.
Nein, o nein!Bald lass' ich es neben dem Aisaros weiden
Und es bekommt vom zarten Gespross' ein vortreffliches Bündel,
Bald auch hüpft' es einher um den schattigen Hang des Latymnon.
  Βάττος Battos
20

λεπτὸς μὰν χὠ ταῦρος ὁ πυρρίχος. αἴθε λάχοιεν
τοὶ τῶ Λαμπριάδα, τοὶ δαμόται ὅκκα θύωντι
τᾷ ῞Ηρᾳ, τοιόνδε· κακοχράσμων γὰρ ὁ δᾶμος.
Je, und der Stier wie mager, der rötliche! Dass doch ein solcher
Für Lampriades' Gemeindegenossen, sobald sie der Hera
Opfern, sich fände bereit! Denn gar schluckerig ist die Gemeinde.
  Κορύδων Korydon

καὶ μὰν ἐς στομάλιμνον ἐλαύνεται ἔς τε τὰ Φύσκω,
καὶ ποτὶ τὸν Νήαιθον, ὅπᾳ καλὰ πάντα φύοντι,
Und doch wird er zur Mündung des Sees und dem Physkos getrieben,
An den Neaithos dazu, wo alles vortreffliche aufwächst,
25
αἰγίπυρος καὶ κνύζα καὶ εὐώδης μελίτεια.
Weiz für dei Ziegen, Melisse von lieblichem Duft und die Dürrwurz.
  Βάττος Battos


φεῦ φεῦ βασεῦνται καὶ ταὶ βόες, ὦ τάλαν Αἴγων,
εἰς Ἀίδαν, ὅκα καὶ τὺ κακᾶς ἠράσσαο νίκας,
χἀ σῦριγξ εὐρῶτι παλύνεται, ἅν ποκ' ἐπάξα.
Weh, o weh! Und die Küh' auch werden dir geh'n in den Hades,
Aigwn, o Armer, dieweil auch du an dem traurigen Sieg hingst,
Und nun hüllt sich in Moder die Syrinx, die du gefügt hast.
  Κορύδων Korydon
οὐ τήνα γ', οὐ Νύμφας, ἐπεὶ ποτὶ Πῖσαν ἀφέρπων
Nein, die nicht, bei den Nymphen, weil, als er nach Pisa gewandert,
30



δῶρον ἐμοί νιν ἔλειπεν· ἐγὼ δέ τις εἰμὶ μελικτάς,
κεὖ μὲν τὰ Γλαύκας ἀγκρούομαι, εὖ δὲ τὰ Πύρρω.
αἰνέω τάν τε Κρότωνα - "Καλὰ πόλις ἅ τε Ζάκυνθος ..." -
καὶ τὸ ποταῷον τὸ Λακίνιον, ᾇπερ ὁ πύκτας
Αἴγων ὀγδώκοντα μόνος κατεδαίσατο μάζας.
Mir als Gabe sie ließ; auch darf ich im Spiele mich zeigen,
Und wohl stimm' ich die Weisen des Pyrrhos dir an und der Glauke.
Singe auf Kroton das Loblied: "Schön ist die Stadt und Zakynthos..." -
Und auf's lakinische Horn gen Osten, auf welchem der Boxer
Aigon achtzig Gerstenbrote allein verspeist hat.
35

τηνεὶ καὶ τὸν ταῦρον ἀπ' ὤρεος ἆγε πιάξας
τᾶς ὁπλᾶς κἤδωκ' Ἀμαρυλλίδι, ταὶ δὲ γυναῖκες
μακρὸν ἀνάυσαν, χὠ βουκόλος ἐξεγέλασσεν.
Dort auch führt' er den Stier, dem selbst er die Hufe gepackt hielt,
Von dem Gebirg': Amaryllis verehrt er ihn, aber die Mädchen
Schrieen dabei laut auf, und es lachte von Herzen der Kuhhirt.
  Βάττος Battos

ὦ χαρίεσσ' Ἀμαρυλλί, μόνας σέθεν οὐδὲ θανοίσας
λασεύμεσθ'· ὅσον αἶγες ἐμὶν φίλαι, ὅσσον ἀπέσβης.
Liebliche Maid Amaryllis, du einzige, kommst mir im Tod selbst
Nicht aus dem Sinn, warst lieb wie Ziegen mir, als du verschiedest.
40
αἰαῖ τῶ σκληρῶ μάλα δαίμονος ὅς με λελόγχει.
Ach, ach! Über das Schicksal, das schreckliche, das mir zu Teil ward!
  Κορύδων Korydon


θαρσεῖν χρή, φίλε Βάττε· τάχ' αὔριον ἔσσετ' ἄμεινον.
ἐλπίδες ἐν ζωοῖσιν, ἀνέλπιστοι δὲ θανόντες,
χὠ Ζεὺς ἄλλοκα μὲν πέλει αἴθριος, ἄλλοκα δ' ὕει.
Mut, mein Lieber, tut not; und morgen vielleicht geht es besser.
Lebende hegen die Hoffnung, es hoffen Verstorbene nicht mehr.
Und auch Zeus: bald leuchtet er hell, bald lässt er es regnen.
  Βάττος Battos
θαρσέω. βάλλε κάτωθε τὰ μοσχία· τᾶς γὰρ ἐλαίας
τὸν θαλλὸν τρώγοντι, τὰ δύσσοα.
Fasse ja Mut. - Du jage die Kälber hinauf! Die verwünschten
Nagen am Ölbaum ja das Gezweig' ab.
  Κορύδων Korydon
45



σίτθ', ὁ Λέπαργος,
σίτθ', ἁ Κυμαίθα, ποτὶ τὸν λόφον. οὐκ ἐσακούεις;
ἡξῶ, ναὶ τὸν Πᾶνα, κακὸν τέλος αὐτίκα δωσῶν,
εἰ μὴ ἄπει τουτῶθεν. ἴδ' αὖ πάλιν ἅδε ποθέρπει.
αἴθ' ἦς μοι ῥοικόν τι λαγωβόλον, ὥς τυ πάταξα.
Holla, du Weißbauch!
Holla, Kymaitha! Zum Hügel hinan! Ei, hörst du denn gar nicht?
Nun, beim Pan! Gleich komm' ich, dir bitteren Lohn zu bezahlen,
Wenn du von hier nicht weichst. Da, sehe mit, wiederum kommt sie.
Wo nur ließ ich den Stab, den gebogenen, dass ich dich schlage?
  Βάττος Battos
50


θᾶσαί μ', ὦ Κορύδων, ποττῶ Διός· ἁ γὰρ ἄκανθα
ἁρμοῖ μ' ὧδ' ἐπάταξ' ὑπὸ τὸ σφυρόν. ὡς δὲ βαθεῖαι
τἀτρακτυλλίδες ἐντί. κακῶς ἁ πόρτις ὄλοιτο·
εἰς ταύταν ἐτύπην χασμεύμενος. ἦ ῥά γε λεύσσεις;
Schaue nach mir, beim Zeus, o Korydon. Denn an dem Platz hier
Stach mich soeben ein Dorn da unter dem Knöchel. Wie tief doch
Wuchert das Distelgestrüpp! Arg Unheil suche die Kuh heim!
Als ich nach der hingaffte, so traf es mich. Siehst du das Ding wohl?
  Κορύδων Korydon
ναὶ ναί, τοῖς ὀνύχεσσιν ἔχω τέ νιν· ἅδε καὶ αὐτά.
Ja, ja, hab's mit den Nägeln gefasst; hier ist es auch selber.
  Βάττος Battos
55
ὁσσίχον ἐστὶ τὸ τύμμα, καὶ ἁλίκον ἄνδρα δαμάσδει.
Was für ein winziger Stich, und welch stattlichen Mann er bezwinget!
  Κορύδων Korydon


εἰς ὄρος ὅκχ' ἕρπῃς, μὴ νήλιπος ἔρχεο, Βάττε·
ἐν γὰρ ὄρει ῥάμνοι τε καὶ ἀσπάλαθοι κομόωντι.
Wanderst du auf das Gebirg', o Battos, so gehe nicht barfuß;
Denn im Gebirg' treibt Ginster- und Dornengestrüppe die Ranken.
  Βάττος Battos

εἴπ' ἄγε μ', ὦ Κορύδων, τὸ γερόντιον ἦ ῥ' ἔτι μύλλει
τήναν τὰν κυάνοφρυν ἐρωτίδα τᾶς ποκ' ἐκνίσθη;
Korydon, sage mir an, dein Alterchen, schläft es noch immer
Beim schwarzbraunigen Schätzchen, nach dem es ihn früher gelüstet?
  Κορύδων Korydon
60
ἀκμάν γ', ὦ δείλαιε· πρόαν γε μὲν αὐτὸς ἐπενθών
καὶ ποτὶ τᾷ μάνδρᾳ κατελάμβανον ἆμος ἐνήργει.
Ja, du Armer, noch jetzt; ich kam dir ja selber dazwischen
Neulich, und neben der Stallung ertappt' ich ihn just bei dem Werke.
  Βάττος Battos

εὖ γ', ὤνθρωπε φιλοῖφα. τό τοι γένος ἢ Σατυρίσκοις
ἐγγύθεν ἢ Πάνεσσι κακοκνάμοισιν ἐρίσδει.
Schön mein lockerer Junge! Du streitest fürwahr in der Herkunft
Mit Sytyrisken dich schier und kärglich beschenkelten Panen.
     
 
Deutsche Übersetzung von Theokr.eid.4: F.Zimmermann (überarbeitet)
zu "Theokrit" und "Zimmermann"

Verbindung zum MySQL Server fehlgeschlagen: No such file or directory