Nos personalia non concoquimus. Nostri consocii (Google, Affilinet) suas vias sequuntur: Google, ut intentionaliter te proprium compellet, modo ac ratione conquirit, quae sint tibi cordi. Uterque consocius crustulis memorialibus utitur. Concedis, si legere pergis.
 
 
 

top

| I-0 | I-1 | I-2 | I-3 | I-4 | I-5 | I-6 | I-7 | I-8 | I-9 | I-10 | I-11 | I-12 | I-13 | I-14 | I-15 | I-16 | I-17 | I-18 | I-19 | I-20 | I-21 | I-22 | I-23 | I-24 | I-25 | I-26 | I-27 | I-28 | I-29 | I-30 | I-31 | I-32 | I-33 || II-1 | II-2 | II-3 | II-4 | II-5 | II-7 | II-9 | II-10 | II-11 | II-12 | Hausaufgaben | Noten | Vokabeltraining |

Latein für Kinder

konzipiert als

Begleitgrammatik zum Lateinunterricht ab der 5. Klasse

Der Aufbau der Lateingrammatik orientiert sich an dem Unterrichtswerk "Ianua Nova" (V&R Göttingen), kann aber auch in Verbindung mit anderen Lehrbüchern verwendet werden.

I 27: Die Komposita von "esse", "posse, prodesse"


Vorige Seite Seitenende Folgende Seite

 

IN I 27: Die Komposita von "esse"                     hand.gif (952 Byte)

Die Konjugatonsformen findest Du in unserer Grammatik:

esse posse - können prodesse - nützen

 

Zur Erinnerung an die letzte Lektion:              handl.gif (954 Byte)
  "is, ea, id" als nichtreflexives Possessivpronomen der 3. Person
  Singular Plural
  m. f. n. m. f. n.
Gen. eius
sein
eius
ihr
eius
sein
eorum
ihr
earum
ihr
eorum
ihr
Gaius urbem Ostiam visitat. Eius aedificia magna sunt. Gaius besucht die Stadt Ostia. Ihre Häuser sind groß.
Wenn der Genitiv des (nichtreflexiven) Personalpronomens den Besitzer angibt (Sonderfall des Gebrauchs als Personalpronomens), dient es als (nichtreflexives) Possessivpronomen der 3. Person.
   

 

 
I.) Übungstext: 

"Vae victis!"

  1. Romani, postquam a Gallis magna clade affecti sunt, urbem custodire non iam potuerunt et nihil nisi arcem defendebant.
  2. Sed etiam Gallis multae res oberant. Itaque is, qui copiis eorum praeerat, Brennus nomine, legatos Romanorum convenit, ut cum iis de pace ageret.
  3. Brennus: "Vos, Romani, neque acie vincere, neque urbem defendere potestis; nos autem, si cogeremur, vos cunctos necare possemus. Proinde (=itaque) magnam copiam auri solvite, ut et urbem et vitam vestram servare possitis!"
  4. Romani autem aequis animis dixerunt: "Rem iniquam postulas. Utinam tantam copiam auri solvere possemus! Sed iis divitiis non abundamus." 
  5. Tum Brennus iratus: "Ea, quae dicitis, nihil vobis prosunt. Nunc, Romani, imperare non iam potestis; nunc parere debetis! Vae victis!"
Übersetzung:

Übung:

Im Text kommen fünf Formen von "is, ea, id" vor. Welche Form ist 1.) demonstrativ, 2.) determinativ, 3.) personal, 4.) possessiv gebraucht? (Schreibe nur die Nummer des Satzes und die lateinische Form des Pronomens heraus!)

1.  demonstrativ
2.  determinativ
3.  personal
4.  possessiv
II.) Übungstext: 

Ein germanisch - gallischer Konflikt mit römischer Beteiligung

  1. Primo a. Chr. n. saeculo Suebi, Germanorum gens, e Germania trans Rhenum flumen in agros Haeduorum invaserunt.
  2. Ii autem, quod patriam suis viribus defendere non poterant, legatos ad Caesarem miserunt, ut is copias Romanorum sibi mitteret et Germanos ex patria sua pelleret.
  3. Legati, ubi Caesarem convenerunt, oraverunt: „Patria nostra, quod a multitudine hostium opprimitur, a nobis defendi non iam potest. Itaque auxilium petimus ab iis, qui nobis iam saepe adfuerunt. Utinam amicitia tua nobis prosit! Utinam amicis vestris etiam nunc prodesse possitis!“
  4. Caesar primo per nuntios a Germanis, ut Galliam relinquerent, postulavit. Paulo post autem, quod id eis persuadere non potuit, acie eos vicit et Galliam relinquere coegit.
Übersetzung:

Angaben:

Suebi, orum, m - Sueben (germanisches Volk im heutigen Südwestdeutschland) | Haedui, orum, m. - Haeduer (gallischer Stamm im heutigen Frankreich) | viribus - Abl. Pl. v. vis, vim, vi, f.

ÜBUNG:

  1. Bestimme die Art der folgenden, dem Text entnommenen Nebensätze:
    1.  quod patriam suis viribus defendere non poterant (S.2)
    2.  ut is copias Romanorum sibi mitteret et Germanos ex patria sua pelleret (S.3)
    3.  ubi Caesarem convenerunt (S.3)
    4.  quod a multitudine hostium opprimitur (S.3)
    5.  qui nobis iam saepe adfuerunt (S.3)
    6.  ut Galliam relinquerent (S.4)
    7.  quod id eis persuadere non potuit (S.4)
  2.  Gib an, ob folgende Wünsche „erfüllbar“ oder „unerfüllbar“ gedacht sind:
    1.  "Utinam amicitia tua nobis prosit!" (S.3)
    2.  "Utinam amicis vestris etiam nunc prodesse possitis!"
  3. Um welches Pronomen handelt es sich? [a) Interrogativ- (Frage-), b) Personal-, c) Relativ-, d) Possessivpronomen]
    1.  suis viribus (S.2)
    2.  sibi mitteret (S.2)
    3.  patria nostra (S.3)
    4.  a nobis (S.3)
  4. Wie ist „is, ea, id“ gebraucht? [a) personal, b) possessiv, c) demonstrativ, d) determinativ]
    1.  Ii autem, quod... (S.2)
    2.  ut is... (S.2)
    3.  ab iis, qui... (S.3)
    4.  eos acie... (S.4)
    5.  quod id persuadere... (S.4)
    6.  quod eis persuadere... (S.4)

.

III.) Übungstext: 

Die Verhandlungen der Gallier mit den Clusinern und Römern

  1. Senatus populusque Romanus per legatos a Gallis postulavit, ut agros Clusinorum et Italiam relinquerent.
  2. Sed is, qui copiis Gallorum praeest, Clusinis aequo animo respondet: "Romanos milites bonos esse credimus.
  3. Tamen Romanos vobis non cum exercitu suo adesse animadvertimus, ut bellum nobiscum gerant; sed legatos miserunt, ut pacem praebeant.
  4. Etiam nos pacem cupimus, nam bellum cunctis gentibus iam semper obfuit, pax profuit.
  5. Itaque nos pacem vobiscum faceremus, si vos, ut cives nostros alere possemus, partem agrorum vestrorum nobis concederetis.
  6. Nisi autem nos in agris vestris manere sinitis, timemus, ne nihil vobis amicitia Romanorum prosit."
Übersetzung:

Angaben:
concedere (+Dat. und + Akk.) - (jemandem etwas) abtreten, überlassen

 

IV.) Übungstext: 

Ein Wandertag nach Rodalben

  1. Discipuli eorumque magister per silvam densam ambulant et ad speluncam magnam veniunt. Magister discipulos eam speluncam intrare sinit; sed eos lapides altos conscendere vetat.
  2. Postquam cuncti speluncam rursus reliquerunt, una e puellis: "Dic, magister! Quid prodest semper per silvam migrare? Fatigatae sumus. Non iam pedibus stare possumus."
  3. Magister: "Migrare vobis minime obest. Sed pratum pulchrum non longe abesse scio. Ibi vos reficere aut ludere potestis."
  4. Paulo post id pratum oculis conspici potest. Magister: "Manete! Vos numerare debeo: Unus, duo, tres,...." Cuncti adsunt. Nemo deest. Nunc discipuli magno clamore in pratum contendunt.
  5. Is, qui pilam manibus tenet: "Pila ludamus! Duas manus faciamus! Quis ludo interesse, quis manui nostrae praeesse cupit?"
  6. Pueri disputant et iurgant, iurgant et disputant neque ludunt. Et nisi subito vesper adesset, etiam nunc disputarent et iurgarent.
Übersetzung:

Angaben: 
spelunca, ae, f - Höhle | se reficere - sich erholen | pratum, i, n - Wiese | manus, us, f - h.: Mannschaft | disputare (!)

Übung:

Im Text kommen fünf Formen von "is, ea, id" vor. Welche Form ist 1.) demonstrativ, 2.) determinativ, 3.) personal, 4.) possessiv gebraucht? (Schreibe nur die Nummer des Satzes und die lateinische Form des Pronomens heraus!)

1.  demonstrativ
2.  determinativ
3.  personal
4.  possessiv

 

Vorige Seite Seitenanfang Folgende Seite
Sententiae excerptae:
Lat. zu "Grammatik"
1572
Grammaticus non erubescet soloecismo, si sciens fecit, erubescet, si nesciens.
Ein Grammatiker wird nicht über einen Fehler erröten, wenn er ihn mit Wissen macht, er wird (aber) erröten, wenn er ihn ohne Wissen gemacht hat.
Sen.epist.95,9.


Literatur:
zu "Grammatik"
722
Abel, F.
Ausbildung des bestimmten Artikels...
in: Glotta 48/1970

3614
Ahrens, H.L.
De Graecae Linguae Dialectis, I,II,
Göttingen 1839/1843

775
Anlauf, G.
Standard late Greek oder Attizismus? ..Optativgebrauch im nachklassischen Griechisch
Diss. Köln 1960

1236
Barié, P.
Phrasenstruktur oder Dependenzrelation..lat.Syntaxtheorie
in: AU XVI 5,65

452
Chantraine, P.
Grammaire homerique I-II
Paris 1958-1963

978
Kühner, R. / Gerth, B.
Ausführliche Grammatik der griechischen Sprache (3. Aufl. bearbeitet von F. Blass und B. Gerth)
Hannover 1834-1835; 3/1890-1904

979
Kühner, R. / Stegmann, C.
Ausführliche Grammatik der lateinischen Sprache (bearbeitet von F.Holzweißig und C.Stegmann) I-II
Hannover 1877-1879; 1912-1914; 1955; Darmstadt (WBG) 4/1962

4170
Nepos / Glücklich
Hannibal : Text mit Erläuterungen ; Arbeitsaufträge, Begleittexte, Stilistik und Übungen zu Grammatik und Texterschliessung. Von Hans-Joachim Glücklich und Stefan Reitzer
Göttingen : Vandenhoeck & Ruprecht, 4/1996

2591
Nepos, Cornelius
Hannibal : Text mit Erläuterungen, ; Arbeitsaufträge, Begleittexte, Stilistik und Übungen zu Grammatik und Texterschließung
Göttingen : Vandenhoeck & Ruprecht, 4,1996

2593
Nepos, Cornelius / Nickel, Rainer
Nepos lesen - kein Problem! : Ãœbungen zur Wiederholung der Grammatik
Bamberg : Buchner, 1,1991

2613
Schwenke, Richard
Über das Gerundium u. Gerundivum bei Cäsar u. Cornelius Nepos
Frankenberg : C. G. Rossberg, (1882)

4581
Stolz, Peter
Handbuch zur lateinischen Sprache des Mittelalters. 5 Bde. 1.: Einleitung, Lexikologische Praxis, Wörter und Sachen, Lehnwortgut 2.: Bedeutungswandel und Wortbildung 3.: Lautlehre 4.: Formenlehre, Syntax, Stilistik 5.: Biblographie, Quellenübersicht, Register
Beck. München 1996–2004

3615
Thumb-Kieckers
Griechische Dialekte, I,II.
Heidelberg 1932/1959

2630
Traut, Georg
Lexikon über die Formen der griech. Verba. Mit zwei Beilagen: Verzeichnis der Declinations- und Conjugations-Endungen; Grammatischer Schlüssel.
Meisenheim (Olms, Reprint der 1867 in Gießen erschienenen Ausgabe) 1986


bottom © 2000 - 2024 - /Ian/LGrLkI27.php - Letzte Aktualisierung: 09.03.2022 - 14:23