Nos personalia non concoquimus. Nostri consocii (Google, Affilinet) suas vias sequuntur: Google, ut intentionaliter te proprium compellet, modo ac ratione conquirit, quae sint tibi cordi. Uterque consocius crustulis memorialibus utitur. Concedis, si legere pergis.
 
 
 

top

Vollständiger lat. u. dt. Text der Aeneis und gegliederte Inhaltsangabe, Bücher I - XII, Eklogen (Bucolica)
Aeneis: Lat.Text I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII
Komp. (Literatur u.a.) I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII
Eklogen: Text und Übers. I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X

Vergil Aeneis

Gegliederte Inhaltsangabe

Liber IV

Die Didotragödie

Carolus Ruaeus , Philadelphia MDCCCXXXII p.Ch.n.

 

Dido amores in Aeneam suos Annae sorori aperit.  Eiusque consilio animum adiicit ad nuptias Iuno, ut Aeneam ab Italia deducat, agit cum Venere de conciliandis inter utrumque nuptiis.  Aeneas ac Dido venatum abeunt, subortaque Iunonis artibus tempestate, confugiunt in antrum.  Ibidemque falsum illud infaustumque coniugium perficitur.  Iarbas, Getulorum rex, Iovis Ammonis filius, Didonis procus, advenam sibi praeferri indignans, apud Iovem graviter queritur.  Iupiter, et eius precibus et fatis urgentibus adductus, Mercurium ad Aeneas mittit, qui eum abire in Italiam iubeat.  Parat clam Aeneas omnia ad navigationem necessaria;  quod suspicata Dido, precibus et lacrimis deterrere eum ab incepto, tum per se, tum per sororem conatur.  Aeneas, iterum a Mercurio in somnis admonitus, nocte intempesta ancoras solvit.  Dido doloris impatiens, extructam simulatione sacri magici pyram conscendens, ipso Aeneae gladio sibi vitam adimit.

Unus hic e libris omnibus plurimum artis habet ac suavitatis, motusque animi tenerrimos quosque ac violentissimos;  praesertim in octo Didonis orationibus, quibus:

  1. Sorori amorem aperit, v. 9
  2. Dissuadet Aeneae profectionem, v. 305
  3. Eidem multa exprobrat, et multa comminatur, v. 365
  4. Sororem adhibet apud Aeneam conciliatricem, v. 416
  5. Desperatis omnibus, specie sacri magici, moriendi consilium sorori dissimulat, v. 478
  6. Secum ipsa noctu varia consilia agitat, v. 534
  7. Fugientium Troianorum aspectu extremum furit, v. 590
  8. Stricto ense sibi imminens in verba novissima erumpit, v. 651
Accusant Virgilium aliqui, quod ex Argonauticis Apollonii libro 4 multa decerpserit;  quos damnat Scaliger:  neque convenit argumentum, nisi hoc uno, quod hospitem hic Dido, illic Medea, suum ament.  At nihil admodum, praeter comparationes pauculas, inde excerptum est, qualia etiam nonnulla ex Calypsus et Ulyssis amoribus, Ody. lib. 5 tum ex Euripidis Medea et Hippolyto, et Catulli carmine de Pelei nuptiis, excerpta sunt.

 

C.G.Heyne, Lipsiae MDCCC p.Ch.n.

Dido, amore Aeneae insaniens, animi sui morbum sorori aperit: eiusque consilium secuta, ad nuptias animum adicit (1-89).
Iuno quoque, ut Aeneam facilius ab Italia averteret, agit cum Venere, ut eius bona cum venia liceat Aeneae Elisam uxorem ducere: quoque id commodius fieri possit, se opportunitatem oblaturam ostendit ( 90-128).
Postridie Aeneas et Dido venatum proficiscuntur. Ibi omnibus iam praedae intentis Iuno subitam immittit tempestatem; comites alius alio diffugiunt: Aeneas et Dido in idem antrum conveniunt, ibique infaustis ominibus iunguntur (129-172).
Interim Iupiter, Iarbae Gaetulorum regis, qui advenam sibi praeferri iniquo animo ferebat, precibus fatigatus, Mercurium mittit ad Aeneam, mandatque, ut relicta Africa in Italiam naviget (173-278).
Ille Iovis imperio morem gerens, quaecunque ad navigationem erant necessaria, clam per socios parari iubet. (296) Ceterum Dido, ubi classem instaurari sensit, suspicata id quod res erat, graviter cum ipso expostulat, precibusque et lacrimis tum per se ipsam, tum per sororem (279-449). 
Illa doloris impatiens, mori decreverat (474) et, celans sororem quod animo meditabatur, exstructa in editiore aedium parte ingenti pyra. sacrum magicum, quo se ab amore solveret, paraverat. (523) tum recrudescente per noctem dolore furens eum ab incepto revocare conatur (450-553). 
Aeneas, nave iam conscensa, iterum in somnis a Mercurio admonitus, intempesta nocte ancoras solvit (554-583), Troianos videns in altum vectos, diris Aeneam devovet, ablegataque Barce, Sychaei nutrice, ne quid destinatae morti impedimenti adferret, necem sibi consciscit (584-629).

 

(sinngemäß aus dem Referat von Tobias Scheschkowski)
  • Das Aufbauprinzip des 4. Buches ist das einer klassischen Tragödie mit erregendem Moment, aufsteigender Entwicklung des tragischen Konflikts, Peripetie und Absturz in die Katastrophe.
  • Konfliktsituation: 
    • Dido liebt Aeneas ist aber durch ihren Treueschwur an Sychaeus gebunden.
    • Aeneas erwidert Didos Liebe, ist aber an seine vom Fatum zugewiesene Aufgabe gebunden (amor - pietas; Neigung - Pflicht)
    • auf göttlicher Ebene: Weltordnender Wille des Zeus (als Garant des Fatums) - untergeordnete und situationsbedingte Interessenkongruenz der beiden Göttinnen Iuno und Venus. 
  • Auslösendes Element und aufsteigende Handlung und Gegenhandlung: 
    • Gespräch Dido - Anna
    • Jagd und Gewitter
    • Wirken der Fama
    • Iarbas vor Iupiter 
  • Peripetie: Iupiter erinnert Aeneas durch Mercurius an seine Pflicht
  • Katastrophe: Didos Scheitern
  • Tragische Schuld: Dido scheitert schuldlos (göttlicher Wille) schuldhaft (Treuebruch).
  • Aufbauschema zur Dido-Tragödie

 

1-172 1.Akt: Exposition und "Schürzung des Knotens"
1-89 Dido, amore Aeneae insaniens, animi sui morbum sorori aperit: eiusque consilium secuta, ad nuptias animum adicit.
1-89 Didos Liebe erwacht und verstärkt sich
1-30 Dido brennt vor Liebe. Allerdings möchte sie ihrem früheren Gatten Sychaeus die Treue wahren.
1-8 Einleitung
9-30 Didos Rede
31-53 Ihre Schwester Anna rät zu einer Verbindung mit Aeneas
54-89 Didos Liebe wächst zunehmend (Dido furens; Hindinnengleichnis)
90-128 Iuno quoque, ut Aeneam facilius ab Italia averteret, agit cum Venere, ut eius bona cum venia liceat Aeneae Elisam uxorem ducere: quoque id commodius fieri possit, se opportunitatem oblaturam ostendit.
Venus und Iuno schließen ein Zweckbündnis: Beide wollen die Liebe (jede aus einem anderen Grund) fördern (Götterintrige)
129-172 Postridie Aeneas et Dido venatum proficiscuntur. Ibi omnibus iam praedae intentis Iuno subitam immittit tempestatem; comites alius alio diffugiunt: Aeneas et Dido in idem antrum conveniunt, ibique infaustis ominibus iunguntur.
129-159 Jagd
160-172

 

  • Gewittersturm (160-168)
  • Flucht in die schützende Höhle
  • Liebesvereinigung
  • Stellungnahme des Dichters (169-172)

173-278

2.Akt: Einsatz der Gegenhandlung
Interim Iupiter, Iarbae Gaetulorum regis, qui advenam sibi praeferri iniquo animo ferebat, precibus fatigatus, Mercurium mittit ad Aeneam, mandatque, ut relicta Africa in Italiam naviget.
173-197 Die Fama (personifiziert) verbreitet sich (cf. Ov.met.12,39-63)
198-278 Iarbas (ein Bewerber um Didos hand und König der Gaetuler)  veranlasst Iupiter, Aeneas zur Abfahrt aus Karthago aufzufordern
198-218 Iarbas  wendet sich mit seinem Gebet an Iupiter
219-278 Iupiter entsendet Mercurius und fordert Aeneas auf, Karthago zu verlassen

279-449

3.Akt: Dramatischer Höhepunkt und Peripetie
Ille Iovis imperio morem gerens, quaecunque ad navigationem erant necessaria, clam per socios parari iubet. (296) Ceterum Dido, ubi classem instaurari sensit, suspicata id quod res erat, graviter cum ipso expostulat, precibusque et lacrimis tum per se ipsam, tum per sororem
279-295 Vorbereitungen zur Abfahrt: Aeneas lässt seine Gefährten heimlich die Flotte instand setzen.
296-392 Auseinandersetzung Dido - Aeneas
296-330 Didos Rede
296-303 Einleitender Thyiadenvergleich
304-330 Dido versucht, Aeneas zurückzuhalten
331-361 Aeneas' ablehnende Antwort und Rechtfertigung: Er fühlt sich ihr nicht verpflichtet, hat aber einen göttlichen Auftrag zu erfüllen. 
362-392 Didos spricht in ihrem Zorn Vorwürfe und Verwünschungen aus
393-449 Letzter Versuch, Aeneas umzustimmen
393-407 Aeneas setzt seine Vorbereitungen fort (Ameisenvergleich)
408-436 Anna versucht auf Didos Bitte hin zu vermitteln und spielt auf Zeitgewinn
437-449 Aeneas lässt sich nicht umstimmen (Eichengleichnis)
450-583 4.Akt: Zur Katastrophe abfallende Handlung: Didos Todesentschluss 
450-553 Illa doloris impatiens, mori decreverat (474) et, celans sororem quod animo meditabatur, exstructa in editiore aedium parte ingenti pyra. sacrum magicum, quo se ab amore solveret, paraverat. (523) tum recrudescente per noctem dolore furens eum ab incepto revocare conatur.
450-553 Didos entschließt sich aus Verzweiflung zum Selbstmord
450-473 Dido beschließt, sich den Tod zu geben ("mortem orat")
474-503
  • Didos Trugrede gegenüber Anna
  • Errichtung eines Scheiterhaufens (angeblich für einen Liebeszauber)
504-521 Vorbereitung des Opferzaubers
522-553 Ihr nächtlicher Monolog zeigt Dido in aufgewühlter psychischer Verfassung: Sie schwankt zwischen letzter Hoffnung und Verzweiflung
554-583 Aeneas, nave iam conscensa, iterum in somnis a Mercurio admonitus, intempesta nocte ancoras solvit,

554-570

Merkur fordert Aeneas noch einmal im Traum zur Abfahrt auf

571-583 Aeneas fährt endgültig weg.

584-705

5. Akt: Katastrophe: Didos Tod
Troianos videns in altum vectos, diris Aeneam devovet, ablegataque Barce, Sychaei nutrice, ne quid destinatae morti impedimenti adferret, necem sibi consciscit.
584-629 Didos Fluch: Hass und Krieg noch für die Nachfahren (Hinweis auf die Punischen Kriege) 
630-662 Abhaltung des Opfers und Selbsttötung Didos: Sie tötet sich  auf dem Scheiterhaufen mit dem Schwert des Aeneas
630-641 Die Amme Barce wird weggeschickt, um Anna zu holen
642-662 Dido besteigt den Scheiterhaufen
663-692 Annas Reaktion: Klage
697-705
  • Proserpina nimmt Didos vorzeitigen Tod nicht an
  • Erlösung erfolgt erst durch Iuno (Sie entsendet Iris, die eine Locke Didos den Toten weiht).
Sententiae excerptae:
Lat. zu "Verg" und "Aen.4,"
1174
Vixi et, quem dederat cursum fortuna, peregi.
Ja! ich lebt' und vollbrachte den Lauf vom Geschicke beschieden!
Verg.Aen.4,653; Sen.epist.12,9


Literatur:
zu "Verg" und "Aen.4,"
3543
Albrecht, Michael von
Vergil. Bucolica, Georgica, Aeneis. Eine Einführung.
Heidelberg (Winter, Heidelberger Studienhefte zur Altertumswissenschaft) 2006, 2/2007

3700
Austin, R.G.
P.Vergili Maronis Aeneidos liber quartus, with a commentary by R.G.Austin
Oxford 1955 (1960,1963,1966)

3730
Binder, G. (Hg.)
Dido und Aeneas. Vergils Dido-Drama und Aspekte seiner Rezeption
Trier 2000

3879
Büchner, K.
Vergils Aeneis IV
in: AU IV 2,28

3649
Büchner, K.
P.Vergilius Maro. Der Dichter der Römer
Stuttgart, 3/1961 (SD aus der RE)

3731
Buscaroli, C. (Hg.)
Virgilio, Il libro di Didone
Mailand u.a. 1932

3773
Duhn, M.v.
Gleichnisse in den ersten sechs Büchern von Vergils Aeneis
Diss.Hamburg 1952

3538
Klingner, Friedrich
Virgil. Bucolica, Georgica, Aeneis
Zürich, Stuttgart (Artemis) 1967

3807
Kubik, C.
Gegenstände als Bedeutungsträger im 4.Buch der Aeneis (Vergil)
in: AU XIII 5,78

3756
Leube, E.
Fortuna in Karhago. Die Aeneas-Dido-Mythe Vergils in den romanischen Literaturen vom 14. bis zum 16. Jahrhundert
Heidelberg 1969

3815
Maier, F.
Die Nacht vor Didos Tod
in: Anr 37/1991,146

3733
Martin, R.
Énée & Didon. Naissance, fonctionnement et survie d’un mythe
Paris 1990

3691
Merguet,H.
Lexicon zu Vergilius
Leipzig 1912; ND: Darmstadt 1961

3732
Monti, R.C.
The Dido episode and the Aeneid: Roman social and political values in the epic
Leiden 1981

3821
Moser, H.J.
Didonis novissima verba in der Musik. Beitrag zum Nachleben Vergils
in: Gymn 58/1951,322

3734
Paratore, E. (Hg.):
Virgilio, Eneide libro quarto
Rom 1947 (Ndr. 1964)

3701
Pease, A.S.
P.Verili Maronis Aeneidos Liber Quartus
Cambridge Mass.1935

3833
Pöschl, V.
Dido und Aeneas
in: Vretska: Festschr., Heidelberg 1970

3568
Vergil / Conington, Nettleship
Vergil (Publius Vergilius Maro): The Works of Virgil. With a Commentary by John Conington and Henry Nettleship. I-III.
London 3/1883-5/1898 (Ndr.: Hildesheim, Olms, 1963)

3569
Vergil / Forbiger
P.Vergili Maronis opera. ad optimorum librorum fidem edidit perpetua et aliorum et sua adnotatione illustravit... Albertus Forbiger. Pars I: Bucolica et Georgica - ParsII: Aeneis I-VI Pars III: Aeneis VII-XII, carmina minora, dissertatio de Vergili vita et.. Indices.
Leipzig (Hinrichs) 4,1872-1875

3570
Vergil / Heyne
P.Vergilii Maronis Opera, in tironum gratiam perpetua annotatione novis curis illustrata a Chr. Gottl. Heyne. Tomus I: P.Vergilii Maronis vita. Eclogen, Georgica, Aeneis I-IV. - Tomus II. Aeneis V-XII. Indices
Leipzig (Caspar Fritsch) 3,1800

3537
Vergil / Osiander, Hertzberg
Die Gedichte des Publius Virgilius Maro:
  1. Die Idyllen und das Gedicht vom Landbau, übers. v. C.U.v.Osiander;
  2. Kleinere Gedichte, welche dem Virgil ugeschrieben werden, übers. v. W.Hertzberg;
  3. Die Aeneide, übers. v. W.Hertzberg
Stuttgart, Metzler, 1853

3861
Vögler, G.
Gleichnis und Bilder in der Dido-Episode von Vergils Aeneis
in: AU XXIV 5/1981,48


Site-Suche:
Benutzerdefinierte Suche
bottom© 2000 - 2024 /Lat/verg_komp/verg_aen04.php - Letzte Aktualisierung: 28.12.2020 - 21:36