Vergil Aeneis
Gegliederte Inhaltsangabe
Aeneas in der Unterwelt (Nekyia)
|
Carolus Ruaeus , Philadelphia MDCCCXXXII
p.Ch.n.
|
Repulsus Aeneas in Italiam ad Cumas, petit antrum Sibylla Deiphobes. Dumque varia Phoebo in templo descripta contemplatur, iubetur victimas caedere. Peractisque sacrificiis, consulit Sibyllam de futuris eventibus, deque decensu ad inferos. Sibylla tria respondet: Bellum ab Italis instare gravissimum; ramum aureum, inventu perdifficilem, adeunti inferos parandum esse; denique unum ex amicis in litore mortem interim obisse. Redit Aeneas ad suos, mortuum Misenum reperit; huius extruendo rogo dum exciditur sylva, columbae, aves Veneris, ad auream arborem Aeneam deducunt. Hic igitur funere perfunctus, nocturnisque sacrificiis ad Avernum antrum inferorum numina veneratus, ad inferos Sibylla duce descendit. Vidit illic:
- In vestibulo, monstra varia.
- In ripa fluviorum infernorum, umbras defunctorum aditum petentes; inque iis, Orontem, Palinurum.
- In ipso flumine, Charonia portitorem, quem, secum de aditu rixantem, aurei rami conspectu demulcet.
- In limine, Cerberum, canem, quem sopit obiecta offa.
- Ultra limen, sedes varias, quas incolebant:
- Infantes
- Iniusta morte damnati
- Propria manu perempti
- Amantes, in quibus Dido
- Bellatores, inter quos Deiphobus, alique Troiani et Graeci duces
- Ad sinistram, eminus carcerem vidit impiorum poenis destinatum, quem locum adire non possit; a Sibylla varia variorum supplicia edocetur, Gigantum, Salmonei, Lapitharum, Ixionis, Thesei, &c.
- Ad dextram verso itinere, pervenit ad Elysios campos, ubi multos heroum nactus, a Musaeo de loci incolarumque conditione, deque Anchisa, certior factus; in ipsum Anchisen incidit.
- Anchises multa de animarum natura iuxta Pythagorae documenta praefatus, clarissimum quemque posterorum ad usque Augustum ei ostendit.
- Denique perlustratis omnibus, per eburneam somni portam Aeneas ad suos revertitur, et e Cumano litore, ad Caietanum navigat.
|
C.G.Heyne, Lipsiae MDCCC p.Ch.n.
Cumas advectus Aeneas, antrum Sibyllae petit: peractoque de more sacrificio, Phoebi oraculum consulit. Ibi et instantia pericula et futuri bellum eventum discit (1-155). Miseni cadaver in litore inventum comburit, reliquiasque sub proximo monte sepelt, qui Miseni nomen ab illo obtinuit (156-232). Inde columbarum ductu ad aureum ramum pervenit: quo decerpto, mactatisque hostiis deos inferos veneratus, Sibylla duce per Averni fauces ad inferos tendit (236-336). Palinurum, quod sepulcri honore careret, circa Stygiam paludem oberrantem invenit eumque una in ulteriorem ripam traicere cupientem Sibylla prohibet, cenotaphiique et exsequiarum spe consolatur (337-383). Post haec Stygem traiectus Aeneas, Cerberoque medicatis offis sopito, per loca infantium, eorumque, qui falso crimine damnati supplicium luerant, iter faciens, pervenit ad sedem eorum, qui amoris impatientia manus sibi consciverant (384-449). Ibi Elisam conspicatus cum ei se purgare vellet, illa indignabunda conspectum eius effugit (450-476). inde progressus Deiphobum in sedibus eorum, qui bello aliquando claruerant, multis vulneribus lacerum conspicit, necisque eius indignum modum ab ipso edocetur (477-547). Relicto deinde ad laevam Tartaro, sceleratorumque poenas a Sibylla edoctus (548-627) ad Ditis ipsius moenia contendit, aureumque ramum in ipso regiae limine defigit (628-636). Post haec ad fortunatorum sedes iter instituit, et a Musaeo ad patrem suum perducitur (637-678). Ibi Anchises Aeneam filium animarum originem, purgationem et consummationem edocet, eique Albanorum Romanorumque regnum recensum facit, nobiliumque aliquos Romanorum nomina percurrens, ad Iulii Caesaris et Augusti laudes descendit (679-860). Marcellumque Octaviae filium, immatura morte praereptum, miris in caelum laudibus effert (860-883). Ind per eburneam portam ad superos egressus, socios revisit, relictisque Cumis Caietam petit (893-901).
|
1-155
|
Cumas advectus Aeneas, antrum Sibyllae petit: peractoque de more sacrificio, Phoebi oraculum consulit. Ibi et instantia pericula et futuri bellum eventum discit.
1-76
|
Ankunft in Italien (Cumae) und Gang zur Sibylle
1-8
|
Ankunft in Cumae
|
9-41
|
Aeneas begibt sich zum Apollontempel und zur Sibylla
20-33
|
Beschreibung der Tempeltüren |
|
34-76
|
Gebet zu Apollo. Sibylla soll ein Orakel erteilen |
|
77-97
|
Prophezeiung: Neuer Krieg, neuer Achill, Hochzeit, Rettung von einer griechischen Stadt
|
98-155
|
Die Vorbedingungen für die "Katabasis" (Abstieg in die Unterwelt)
98-101
|
Charakterisierung der Sibylla |
102-124
|
Aeneas verlangt, in die Unterwelt hinabzusteigen |
125-155
|
Anweisungen und Empfehlungen der Sibylle. Die Einlassbedingungen:
- Goldener Zweig
- Bestattung eines frisch Verstorbenen (Misenus)
|
|
|
156-232
|
Miseni cadaver in litore inventum comburit, reliquiasque sub proximo monte sepelt, qui Miseni nomen ab illo obtinuit. Inde columbarum ductu ad aureum ramum pervenit
Erfüllung der Einlassbedingungen: Bestattung des Trompeters Misenus und der Goldene Zweig
|
156-174
|
Aeneas trifft bei seiner Rückkehr zum Meer auf den Leichnam des Misenus |
175-184
|
Für den Scheiterhaufen werden Bäume gefällt. |
185-211
|
Zwei Tauben lassen bei dieser Gelegenheit Aeneas den Goldenen Zweig finden. |
212-235
|
Beisetzung des Misenus (am Vorgebirge "Misenum") |
|
236-336
|
Ramo aureo decerpto, mactatisque hostiis deos inferos veneratus, Sibylla duce per Averni fauces ad inferos tendit.
236-254
|
Rückkehr zur Sibylle an den Averner See und Opfer an die Unterirdischen (Hekate, Proserpina) |
255-272
|
Der Abstieg beginnt
|
273-336
|
Der Vorhof ("vestibulum"): Charon
273-294
|
Krankheiten, Krieg, Kentauren, Harpyien |
295-336
|
Die Toten drängen alle zu Charon, um sich über den Acheron fahren zu lassen. |
|
|
337-383
|
Palinurum, quod sepulcri honore careret, circa Stygiam paludem oberrantem invenit eumque una in ulteriorem ripam traicere cupientem Sibylla prohibet, cenotaphiique et exsequiarum spe consolatur.
Aeneas begegnet dem noch unbestatteten Palinurus. Sibylla hindert den Toten daran, zusammen mit ihnen die Styx zu überqueren, lässt ihn aber nicht hoffnungslos zurück. |
|
384-547
|
Post haec Stygem traiectus Aeneas, Cerberoque medicatis offis sopito, per loca infantium, eorumque, qui falso crimine damnati supplicium luerant, iter faciens, pervenit ad sedem eorum, qui amoris impatientia manus sibi consciverant (384-449). Ibi Elisam conspicatus cum ei se purgare vellet, illa indignabunda conspectum eius effugit (450-476). inde progressus Deiphobum in sedibus eorum, qui bello aliquando claruerant, multis vulneribus lacerum conspicit, necisque eius indignum modum ab ipso edocetur (477-534).
384-417
|
Als Charon den Goldenen Zweig sieht, gibt er seinen Widerstand auf und fährt Aeneas und Sibylla über den Acheron |
418-425
|
Sibylla schläfert den Kerberos ein |
426-547
|
Das Feld der Tränen ("lugentes campi")
426-439
|
Die zu früh verstorben sind
|
440-476
|
Die sich aus Liebe selbst getötet haben
450-476
|
Dido wendet sich wortlos von Aeneas ab ihrem ersten Gatten Sychaeus zu |
|
477-547
|
Die im Krieg gefallen sind (Deiphobos - Eroberung Troias)
494-547
|
Der Priamos-Sohn Deiphobos erzählt Aeneas sein Schicksal: Helena hat ihn in der Nacht der Eroberung Troias an die Griechen verraten. |
|
|
|
548-636 |
Relicto deinde ad laevam Tartaro, sceleratorumque poenas a Sibylla edoctus (548-627) ad Ditis ipsius moenia contendit, aureumque ramum in ipso regiae limine defigit (628-636).
548-636
|
Der Tartaros |
|
548-579
|
Die Pforte des Tartaros. (Richter Rhadamantys)
548-558
|
Die Burg des Tartaros: vom Phlegethon umflossen; auf einem Turm wacht Tisiphone |
559-575
|
Blick in den Vorhof des Tartaros |
|
580-627
|
Sibylle unterrichtet Aeneas über die Verbrechen und Strafen der Unterweltsbüßer: Titanen, Salmoneus, Tityos, Lapithen, Ixion, Peirithoos, Sisyphos, Theseus, Tantalus und anonyme Verbrecher |
628-636
|
Palast des Dis. Aeneas legt den Goldenen Zweig nieder |
|
|
637-678
|
Post haec ad fortunatorum sedes iter instituit, et a Musaeo ad patrem suum perducitur.
637-678
|
Die Gefilde der Seligen ("sedes beatae")
637-647
|
Beschreibung: Kampfspiele, Reigentanz, Orpheus' Leierspiel |
648-650
|
Große troische Vorfahren: Ilus, Assaracus, Dardanus |
651-659
|
Kampfwagen, Pferde, Waffen. Schmausende Krieger |
660-665
|
Fürs Vaterland Gefallene, Priester, Erfinder |
666-678
|
Musaios als Führer zu Anchises. |
|
|
679-892
|
Ibi Anchises Aeneam filium animarum originem, purgationem et consummationem edocet, eique Albanorum Romanorumque regnum recensum facit, nobiliumque aliquos Romanorum nomina percurrens, ad Iulii Caesaris et Augusti laudes descendit (679-860). Marcellumque Octaviae filium, immatura morte praereptum, miris in caelum laudibus effert (860-883).
679-723
|
Zusammentreffen mit Anchises
679-683
|
Anchises mustert die Seelen der Toten |
684-702
|
Begrüßungsszene
- Anchises spricht Aeneas an, preist seine pietas und drückt seine Freude aus (687-694)
- Aeneas antwortet (695-698)
- Der Versuch, dem Vater die Hand zu reichen und ihn zu umarmen, scheitert (699-702)
|
|
703-751
|
Die Lehre von der Wiedergeburt der Seelen, um Aeneas zu erklären, warum so viele Seelen zum Lethe-Strom drängen: "animae... longa oblivia potant" (713-715) |
752-887
|
Vorblick auf die römische Geschichte: "Heldenschau". (Eine
der drei Szenen der Aeneis, die den Vorblick bis in die Gegenwart
des Dichters frei geben: Verg.Aen.1,257-296 (Jupiterrede an Venus); Verg.Aen.6,752-853; Verg.Aen.8,626-731 (Schildbeschreibung).
Schlussausblick: Verg.Aen.12,829-840)
752-755
|
Auftakt |
755-759
|
Proömium des Anchises |
760-776
|
Könige von Alba |
777-787
|
Romulus |
788-790
|
Caesar und die Iulier |
791-807
|
Augustus und die Rom-Idee ("aurea condet | saecula", 792) |
808-817
|
Die Könige Roms
808-816
|
Die drei römischen Könige nach Romulus
|
817
|
Zusammenfassend ohne Namensnennung: Die "Tarquinier" (Tarquinius Priscus, Servius Tullius, Tarquinius Superbus) |
|
817-823
|
Brutus (der Begründer der Republik im Zwielicht von Freiheitsliebe, Anmaßung und Ruhmsucht) |
824-846
|
Große Römer der Republik: Decius, Drusus (824), Torquatus, Camillus (825), Caesar, Pompeius (826
ff), Mummius (834), Aemilius Paullus (837), Cato maior, Cossus (841), Gracchi (842), Scipio Africanus maior, Scipio Africanus minor (843), Fabricius, Serranus (844), Fabii (Fabius Maximus Cunctator: "unus qui nobis cunctando restituis rem", 846). |
847-853
|
Römerverse (Das "Programm" des imperium Romanum)
excudent alii spirantia mollius aera (credo equidem), vivos ducent de marmore vultus, orabunt causas melius, caelique meatus describent radio et surgentia sidera dicent: tu regere imperio populos, Romane, memento (hae tibi erunt artes), pacique imponere morem, parcere subiectis et debellare superbos.
|
|
854-887
|
- Marcellus (siegreich im 2. Pun. Krieg) (854-859) und
- M.Claudius Marcellus (der bereits 23 v.Chr. verstorbene Neffe und Adoptivsohn des Kaisers Augustus) (867-887)
|
|
888-892 |
Anchises unterrichtet Aeneas über das, was ihn zuerst in Italien erwartet. |
|
893-901 |
Inde per eburneam portam ad superos egressus, socios revisit, relictisque Cumis Caietam petit.
Aeneas verlässt mit Sibylla die Unterwelt durch die Elfenbeinpforte und fährt nach Caieta |
|
Sententiae excerptae:w35194 |
tu ne cede malis, sed contra audentior ito |
|
weiche du nicht dem Leid, sondern tritt ihm mutig(er) entgegen! |
|
Verg.Aen.6,95 |
|