Nos personalia non concoquimus. Nostri consocii (Google, Affilinet) suas vias sequuntur: Google, ut intentionaliter te proprium compellet, modo ac ratione conquirit, quae sint tibi cordi. Uterque consocius crustulis memorialibus utitur. Concedis, si legere pergis.
Hoc anno (2001) lepori tandem contigit, ut "animal anni" crearetur. Is honor ei tributus est, cum in "indicem rubrum" animalium intereuntium relatus sit. Quod quidem maxime dolendum est. Lepus emm una cum ciconia, luscinia, melolontha paene exstinctis et erinaceo, in eis animalibus est, quae pueritiae vel potius totae vitae nostrae familiarissima fuerunt: Quis nostrum, cui aliquo modo liberi curae sunt, diem paschae sine leporibus paschalibus cogitare possit? "Solum id, quod cognovimus, amamus" (St. Exupery); et solum id, quod amamus, conservare volumus. Itaque mihi proposui, pauca de natura deque significatione leporis, quae parum nota esse videntur, litteris mandare.
Caput primum : De natura leporis
Pars prima : De nomine
Lepores, etiam nunc toto fere orbe terrarum, sive in planitiebus sive in montibus altis inveniuntur. Sunt "animalia agrestia longis auribus et superiore labrio diviso affecta, cuniculis similia, sed maiora" (Lexicon Britannicum). Numerantur haudquaquam in rodentibus - ut ratti, mures, criceti, castores fibri, caviae apereae porcelli - quibus similes sint, sed in proprio ordine lagomorphorum. Haec ipsa in duas familias leporidarum et ochtonidarum distincta sunt. Leporidae ex generibus leporum, oryctolagorum aliisque constant. Ea species, quae in Europa, Arlica, Asia reperitur, iure lepus Europaeus appellatur, quia in Europa iam ante quingenties centena milia annorum fuit Praeter Europaeam triginta species leporum velut lepus arcticus,timidus varronis),americanus, califonius, halleni notae sunt.
Conspectus secundum rationem Linnaeam:
Regnum: animalia Phylum: vertebrate Classis: mammalia Ordo :lagomorpha (,‚duplicidentata") - rodentia (,simplicidentata") Familia: leporidac - ochtonidae Genus: lepus - oryctolagus - 7 (9) alia genera Species: lepus europaeus - 1. arcticus - 1. timidus (varronis) - 1. americanus - 1. californius - 1. halleni.
Praeter nomen scientificum multa nomina in usu sermonis cottidiani sunt velut: pes pernix, pes asper, salitor, magister lucens, curvus vel curvatus, delitescens, vir sine dentibus mandens. Insuper in lingua Theodisca permultae stirpes, nonnullae bestiae compluresque deformitates membrorum ex lepore nomen trahunt. Ne praetereamus proverbia, quae a prisca antiquitate multis linguis adhuc occurrunt!
Pars secunda: De corpore
Lepus Europaeus, cuius longitudo 65 centimetra, pondus quattuor chiliogramma attingere potest, ex classe mammalium quidem media, sed ex ordine lagomorphorum maxima fere species est. Hoc enim ordine continentur species, quae longitudinem a quindecim ad septuaginta centimetra et pondus a centum grammis ad quinque chiliogramma habent. Primo aspectu cauda alba, quem venatores florem, et aures longissimae, quas cochlearia appellant, signa eorum maxime conspicua sunt. Maioris autem momenti forma vel magnitudo pedum est. In lepore procedente pedes posteriores multo validiores et longiores quam priores esse cernis. In eo est, ut celerius quam omnes insectatores, quos cochleariis procul audivit, currere possit. Attingit enim velocitatem maximam octoginta chiliometrorum, cum vertragus, celerrimus omnium canum, non plus sexagrnta consequitur. (At homo gymnasticus vix dimi- dium celeritatis assequitur). Lepores a prima aetate toto corpore corio circumdati sunt. Pilis fiiscis canis albis nigrisque non modo contra conspectum insectatorum, sed etiam incommoda tempestate proteguntur. A frigoribus autem maxime lana alba proteguntur, qua lepores arctici semper ornantur. Dentium genera lepori sunt dua, altei, qui secant, alteri molares. inter quos, quod canini sunt, magna lacuna hiat. Illi dentes, quibus herbas et stirpes depascunt, dentibus rodentium, hi, quibus contundunt, ruminatorum similes sunt. Utri que vescendo contriti semper succrescunt Nomen duplicidentatorum ab eo habent, quod iis post superiores dentes secantes bnim dentes quasi stilati sunt, qui rodentibus (i e. simplicidentatis) desunt.
Pars tertia: De vita
Omne animal universum suum sicut capsulam imper secum portat" (J. v. Uexkuell). Capsula leporis vulgo angusta, solitaria, muta est. Intra regionem agrestem, quem prope homines vivens potissimum diligit, vel silvestrem binorum in quadratum chiliometrorum vitam degere solet. Aliter atque cuniculi, qui simul inter aut prope specus subterraneos versantur, lepus solus vivit. Ad latibula, quorum complures habet, ut hostes vestigium odorantes effugiat, circuitibus factis magno saltu pervenit. "Hic iacet lepus", ut est in proverbio, interdiu et noctu, si caelo sereno aut crepusculo herbas comedendi vel sole lucente apricandi causa in campum salit. Cum iisdem semper viis aut transitibus utatur, venator probus compertum habet, "quomodo lepus currat". Quamvis corde solido praeditus celerrime currere possit, lente se movere solet.Eum "lentum", ut ita dicam, "cursum citatum", Theodisca lingua "hoppeln" nom namus Vestigia mira, quae nive delapsa cernimus, eo efficiuntur, quod lepus in prosiliendo longiores pedes praeter priores terra innixos praeterducit .Ita, quo maius spatiumi inter impressiones posteriorum et priorum est, eo celerius lepus processit Pastus leporis cum stirpibus, foliis, radicibus, tum herbis agri inutilibus continetur, si forte necesse est, etiam mures, limaces, insecta devorantur. Excrementa ex intestino caeco lepores rursus edunt, cum multa ad vitam necessaria contineant Uaec cacotrophia, quae nominatur, in multis quoque rodentibus velut caveis apertis porcellis invenitur Haec cacotrophia, quae nominatur, in multis quoque rodentibus velut caveis apertis porcellis invenitur Hieme bestiolae nive alta saepe coguntur, ut corticem arborum novellarum drcumedant vel herbas in hortis natas comedant. Prima vere in campis nonnullos lepores per complures dies una morari videas, cum masculi de feminis inter se certantes "insani ut lepores Martii" se gerunt. Septem hebdomadas post feminae duos. aut quattuor foetus pariunt, et id ter quaterve quotannis. Lepores modo cditi dentibus parvis praediti statim videre et currere possunt. Itaque tantum quattuor hebdomadas in alveo propio manent, ubi semel cottidie pinguissimo lacte matris aluntur, tum ipsi se alere incipiunt. Raro fit. ut leporum numerus nimis invalescat. Maximae causae haec sunt: Pro prima pasteurella multocida aliisque morbis intestinorum et pulmonum pereunt. Pro secundo semper ab hominibus agitantur et necantur. Pro tertio innumerabiles insectatores sunt, quibus cibo sunt: vulpes, musteli, ser pentes avesque praedam capientes. Pro quarto condicionibus vitae in peius mutatis pars foetuum, antequam procreatu, in utero feminae moritur mortuaque absorbitur. Ita mirandum non est, quod leporum, qui duodecim annos assequi possent, quinae denae modo centesimae duos annos complent. cum octogenae primae aesta te pereant .