Neulateinische Texte

Oratio pro Vera Equite collega nos relictura

Bona Domina Eques, valde gaudemus, quod nobis huic actioni sollemni tecum interesse licet. Causam autem altero oculo, ut verbis Shakespeare (Hamlet 1,2) utar, hilari, altero stillante consideramus Hilari oculo te magistram ad naturae finem pervenisse, stillante vel potius duobus stillantibus oculis, si nobis ille oculus tertius sapientis esset, nos ceteros hunc finem non iam assecutos esse atque imprimis te nobis magnopere desiderari videmus. Mihi quidem, qui anno 1980 ad hoc gymnasium venissem, tu semper pars scholae, quae compensari non posset et quae multis collegis compluribusque directoribus superfuisses, videbaris :sive magistra classis intellegens, sive perita gradus superioris adiutrix sive strenua gradus inferioris dux sive particeps collega attentaque. Egomet nescio, ad quid hoc revocandum sit, sed nomini tuo, Verae Equiti, coniunctum esse suspicor. - Quamvis tibi nomen Equitis non natione sed nuptiis data sit, magistra semper ei nihil detractare conabaris: Nomen atque omen. Apud Romanos antiquos equites post senatores, rei publicae duces et summi magistratus, secundum ordinem obtinentes ad rem publicam adinistrandam magni momenti fuisse non ignoratis. Similiter tu directrix studiorum nostro gymnasio administrando intereras. Sed aliter atque illorum equitum tua potentia non in divitiis, sed in scientia posita est. Quam non multum de pecunia egeris, exemplo, quod collega mihi narravit, demonstrem: Consiliaria studiorum superior facta post complures denique annos idem salarium tibi pensum esse atque antea animadvertisti. Nihilominus numquam tibi ”equites pauperes", esca farinaria hominum in egestate viventium, edendi erant. Tu ita vero eques non mediocriter sed ab imis usque ad verticem Vera Eques es. Itaque bonam Equitem esse apparet: neque equitem fortunam temptantem neque quam maxima expensa facientem neque "fructicosum‘ vel latrociniis infamem. Ac necque eques errans vel vehens, qui breve tempus uno in loco versatus semper nova pericula quaerit, umquam fuisti. Nam rudimento ad aliam scholam posito statim ad nostrum gymnasium venisti ibique usque ad hunc diem mansisti. Ne longus sim: Eques sine timiditate et vitio fuisti quibusdam propriis illius equitis Domini Ocreae, Hispana lingua Don Quijote, admixtis. Ut ille frustra contra alas molarum venti pugnavit, quippe quas falso gigantes infestos haberet, ita tu nonnumquam contra pigritiam discipulorum et caecitatem quorundam parentum et lentitudinem scholam administrantium frustra certavisti. Verae Equiti saepe acerrime certandum esse perspicuum est, sed videlicet non militaribus armis sed scientificis et paedagogicis: gladio mentis, sagittis verborum, hasta ioci, lorica tolerantiae, ocrea constantiae, galea scientiae, scuto iustitiae. Quamvis numquam id ageres, ut alios ad certamen provocares, non raro aut cum parentibus obstinatis certabas aut discipulos discipulasve nimis inattentos cancellis circumdabas. Sin autem, quod rarissime accidit, ira excanduisti, oculario aperto quam adversariis fucum facere vel ad eorum voluntatem loqui malebas; mala enim consilia agitare tuum neque erat neque est. Tamen te saepius alium de equo deiecisse quam deiectam esse mihi persuasum est. Apud Romanos antiquos in usu communi erat spectatores imperatori post bellum prosperum triumphanti non modo,ut ei indulgerent, laetis vocibus acclamare, sed etiam, ne dei inviderent, reprehendentibus vocibus illudere. Quamobrem mihi venia detur,ut Veram quoque Equitem post munus prosperum scholae triumphantem paululum vituperem. Vituperare debeo, quod in scholasticis proeliis innumerabilia sacra fumi, nescio utrum Hygiae, deae sanitatis, an Eponae, deae equorum et asinorum, an alterae alicui deae faciebas. His sacris quidem ad collegarum hilaritatem et sanitatem mentis neque corporis conferebas. ltaque te, cum in arcem tuam, quam Aglicani villam esse affirmant, secesseris, non nisi volup-tis causa fumaturam esse speramus, ut mens tua sana sempre in corpore sano sit. Vera Eques de nostro gymnasio bene mnerita es. Optamus tibi, ut verbis Ciceronis utar, "quodcumque faustum felix fortunatumque est". Scripsit Eberhardus Forst, tuus per multos annos collega Bonnae, a.d.V. Non. Iul.anno p.Chr. n. MCMXCVI

tenax : beharrlich - quatere: erschüttern - naturae finis : Lebenszweck – desiderare : fehlen – compensare : ersetzen – superesse : überleben – intellegens : klug, verständnisvoll - gradus superior : Oberstufe - gradus inferior : Unterstufe - adiutrix Helferin, Beraterin – strenuus : tüchtig – particeps : anteilnehmend, interessiert – egomet : ich für mein Teil – revocare : zurückführen – suspicari : vermuten – natio : Geburt – nuptiae : Heirat - nihil detractare : alicui rei : einer Sache gerecht werden – magni momenti esse : von großer Bedeutung sein - directrix studiorum : Studiendirektorin - non multum agere de : nicht viel zu tun haben mit - consiliaria studiorum (superior) : (Ober-) Studienrätin - salarium : Gehalt - esca farinaria : Mehl – egestas : Armut - ab imis usque ad verticem : vom Scheitel bis zur Sohle - expensa facere : Spesen machen - fructicosus Strauch - eques latrociniis infamis: Raubritter –rudimen-tum ponere : die Grundlage legen - Dominus Ocrea : Don Quijote (« Beinschiene ») - alae molarum : Windmühlenflügel - gigas,ntis : Riese – caecitas : Verblendung – lenitudo : Gleichgültigkeit - videlicet : freilich, natürlich - lorica Brustpanzer - scutum Schild – obstinatus : verbohrt - cancellis circumdare : in die Schranken weisen - ira excandescere : in Harnisch geraten – ocularium :. Visier - fucum facere alicui : jemandem . Sand in die Augen streuen - ad voluntatem loqui : nach dem Munde reden - indulgere: schmeicheln – illudere : verspotten - munus : Amt – paululum : ein wenig – sacrum fumi : Rauchopfer – hilaritas : gute Stimmung – arx : Burg – fumare : rauchen - mereri de sich verdient machen um - faustus gut, segensreich – felix : glücklich – fortunatus : günstigi günstig