Nos personalia non concoquimus. Nostri consocii (Google, Affilinet) suas vias sequuntur: Google, ut intentionaliter te proprium compellet, modo ac ratione conquirit, quae sint tibi cordi. Uterque consocius crustulis memorialibus utitur. Concedis, si legere pergis.
 
 
 

top

 

Daphne

Ovid, Met. I 452 - 567

 

Zusätzliche Aufgaben:

  1. Apollons Liebe erwuchs nicht einem "blinden Zufall" sondern einem Ehrstreit zwischen ihm und Eros. Dieses Motiv erinnert an den menschlichen Ehrstreit zwischen Achilleus und Agamemnon in der Ilias. Obwohl das Geschehen bei Ovid ausschließlich auf der göttlichen Ebene spielt, wirkt es keineswegs erhabener.
    1. Ist die burlesk parodierende Darstellungsweise Ovids beabsichtigt?
    2. Welcher Darstellungsmittel bedient sich Ovid, um die beabsichtigte Wirkung zu erzielen?
    3. Charakterisiere die Funktion des Göttlichen für unseren Dichter, soweit es diese Metamorphose erlaubt!
  2. Vss. 533-542 verwendet Ovid ein Gleichnis aus der Natur:
    1. Lege eine zweispaltige Tabelle an und trage links alles ein, was für den "ut"-Teil (Bildbereich) charakteristisch ist, rechts alles, was den "sic"-Teil (Realbereich) charakterisiert!
    2. Bestimme nun im einzelnen, wie sich die beiden Ebenen durchdringen, indem Assoziationen von links nach rechts und umgekehrt verlaufen!
    3. W. Schadewaldt hat die Gleichnisse Homers als "dynamisch", " energisch", " bildhaft-ontologisch" und "definitorisch" beschrieben. Informiere Dich, was damit gemeint ist und ob diese Charakterisierungen auch auf unser Gleichnis anwendbar sind!
  3. Informiere Dich, welche Bedeutung der Lorbeer im Mythos und Kult des Gottes Apollon hatte, und untersuche, wie Ovid diese Sachbezüge in seiner Metamorphose verarbeitet hat!
  4. Welchen Moment der Verwandlung gibt Bernini in seiner Plastik wieder? Lassen sich direkte Bezüge zu Ovids Metamorphose herausarbeiten?

 

Daphne.jpg (13065 Byte)

 

Lorenzo Bernini: Apollon und Daphne, 17. Jh. Rom, Villa Borghese (zu Ovid, Met. I 452 - 567)

 

 

 

Ovid, Met. I 452 - 567 (Text)

 

Primus amor Phoebi Daphne Peneia, quem non
fors ignara dedit, sed saeva Cupidinis ira,
Delius hunc nuper, victa serpente superbus,
455
viderat adducto flectentem cornua nervo
'quid' que 'tibi, lascive puer, cum fortibus armis?
dixerat: 'ista decent umeros gestamina nostros,
qui dare certa ferae, dare vulnera possumus hosti,
qui modo pestifero tot iugera ventre prementem
460
stravimus innumeris tumidum Pythona sagittis.
tu face nescio quos esto contentus amores
inritare tua, nec laudes adsere nostras!'
filius huic Veneris 'figat tuus omnia, Phoebe,
te meus arcus' ait; 'quantoque animalia cedunt
465
cuncta deo, tanto minor est tua gloria nostra.'
dixit et eliso percussis aere pennis
inpiger umbrosa Parnasi constitit arce
eque sagittifera prompsit duo tela pharetra
diversorum operum: fugat hoc, facit illud amorem;
470
quod facit, auratum est et cuspide fulget acuta,
quod fugat, obtusum est et habet sub harundine plumbum.
hoc deus in nympha Peneide fixit, at illo
laesit Apollineas traiecta per ossa medullas;
     protinus alter amat, fugit altera nomen amantis
475
silvarum latebris captivarumque ferarum
exuviis gaudens innuptaeque aemula Phoebes:
vitta coercebat positos sine lege capillos.
multi illam petiere, illa aversata petentes
inpatiens expersque viri nemora avia lustrat
480
nec, quid Hymen, quid Amor, quid sint conubia curat.
saepe pater dixit: 'generum mihi, filia, debes,'
saepe pater dixit: 'debes mihi, nata, nepotes';
illa velut crimen taedas exosa iugales
pulchra verecundo suffunditur ora rubore
485
inque patris blandis haerens cervice lacertis
'da mihi perpetua, genitor carissime,' dixit
'virginitate frui! dedit hoc pater ante Dianae.'
ille quidem obsequitur, sed te decor iste quod optas
esse vetat, votoque tuo tua forma repugnat:
490
Phoebus amat visaeque cupit conubia Daphnes,
quodque cupit, sperat, suaque illum oracula fallunt,
utque leves stipulae demptis adolentur aristis,
ut facibus saepes ardent, quas forte viator
vel nimis admovit vel iam sub luce reliquit,
495
sic deus in flammas abiit, sic pectore toto
uritur et sterilem sperando nutrit amorem.
spectat inornatos collo pendere capillos
et 'quid, si comantur?' ait. videt igne micantes
sideribus similes oculos, videt oscula, quae non
500
est vidisse satis; laudat digitosque manusque
bracchiaque et nudos media plus parte lacertos;
si qua latent, meliora putat. fugit ocior aura
illa levi neque ad haec revocantis verba resistit:
     'nympha, precor, Penei, mane! non insequor hostis;
505
nympha, mane! sic agna lupum, sic cerva leonem,
sic aquilam penna fugiunt trepidante columbae,
hostes quaeque suos: amor est mihi causa sequendi!
me miserum! ne prona cadas indignave laedi
crura notent sentes et sim tibi causa doloris!
510
aspera, qua properas, loca sunt: moderatius, oro,  
curre fugamque inhibe, moderatius insequar ipse.
cui placeas, inquire tamen: non incola montis,
non ego sum pastor, non hic armenta gregesque
horridus observo. nescis, temeraria, nescis,
515
quem fugias, ideoque fugis: mihi Delphica tellus  
et Claros et Tenedos Patareaque regia servit;
Iuppiter est genitor; per me, quod eritque fuitque
estque, patet; per me concordant carmina nervis.
certa quidem nostra est, nostra tamen una sagitta
520
certior, in vacuo quae vulnera pectore fecit!  
inventum medicina meum est, opiferque per orbem
dicor, et herbarum subiecta potentia nobis.
ei mihi, quod nullis amor est sanabilis herbis
nec prosunt domino, quae prosunt omnibus, artes!'
525
   Plura locuturum timido Peneia cursu
fugit cumque ipso verba inperfecta reliquit,
tum quoque visa decens; nudabant corpora venti,
obviaque adversas vibrabant flamina vestes,
et levis inpulsos retro dabat aura capillos,
530
auctaque forma fuga est. sed enim non sustinet ultra
perdere blanditias iuvenis deus, utque monebat
ipse Amor, admisso sequitur vestigia passu.
ut canis in vacuo leporem cum Gallicus arvo
vidit, et hic praedam pedibus petit, ille salutem;
535
alter inhaesuro similis iam iamque tenere
sperat et extento stringit vestigia rostro,
alter in ambiguo est, an sit conprensus, et ipsis
morsibus eripitur tangentiaque ora relinquit:
sic deus et virgo est hic spe celer, illa timore.
540
qui tamen insequitur pennis adiutus Amoris,
ocior est requiemque negat tergoque fugacis
inminet et crinem sparsum cervicibus adflat.
viribus absumptis expalluit illa citaeque
victa labore fugae spectans Peneidas undas
545
'fer, pater,' inquit 'opem! si flumina numen habetis,
qua nimium placui, mutando perde figuram!'
[quae facit ut laedar mutando perde figuram.]
     vix prece finita torpor gravis occupat artus,
mollia cinguntur tenui praecordia libro,
550
in frondem crines, in ramos bracchia crescunt,
pes modo tam velox pigris radicibus haeret,
ora cacumen habet: remanet nitor unus in illa.
Hanc quoque Phoebus amat positaque in stipite dextra
sentit adhuc trepidare novo sub cortice pectus
555
conplexusque suis ramos ut membra lacertis
oscula dat ligno; refugit tamen oscula lignum.
cui deus 'at, quoniam coniunx mea non potes esse,
arbor eris certe' dixit 'mea! semper habebunt
te coma, te citharae, te nostrae, laure, pharetrae;
560
tu ducibus Latiis aderis, cum laeta Triumphum
vox canet et visent longas Capitolia pompas;
postibus Augustis eadem fidissima custos
ante fores stabis mediamque tuebere quercum,
utque meum intonsis caput est iuvenale capillis,
565
tu quoque perpetuos semper gere frondis honores!'
finierat Paean: factis modo laurea ramis
adnuit utque caput visa est agitasse cacumen.

 

Die Metamorphose hat ätiologischen Charakter: Sie erklärt die enge Verbindung des Lorbeers (ἡ δάφνη) mit dem Kult Apollons als Ergebnis einer unerfüllten Liebe des Gottes zu der Nymphe Daphne.
Peneia (oder Peneis; Vok.: Penei) - Tochter des Peneus (Hauptfluß in Thessalien) / Cupido, inis, m - Eros (Amor): Liebesgott (Sohn der Aphrodite) / Delius - Antonomasie für Apollon (auf Delos geboren) / serpens, entis, f - Schlache, Drachen: Python, von Apollon erlegt / amorem inritare - Liebe erwecken / laudes adserere - Ruhm beanspruchen / Phoibos - Beiname Apollons / Parnasus, i, m - Berg in Griechenland, an dessen Hang Delphi mit dem bekannten Tempel und Orakel des Apollon liegt /
Apollineus - Adjektivattribut statt Genitivattribut Apollinis / nomen amantis - <schon> das Wort "Liebhaber" (Gen. explicativus) / Phoebe - Artemis (Schwester des Phoibos) / Hymen, enis, m - Gott der Hochzeit und Hochzeitslied / verecundus rubor - Schamröte / ora - acc. graecus / <e> collo pendere / media plus parte - über die Hälfte (Abl. mensurae) / notare - kennzeichnen, h.: aufreißen / sentis, is, m - Dornbusch / Claros, i, f - leinasiatische Kultstätte Apollons (bei Kolophon) / Tenedos, i, f - Insel vor Troja / Patareus, a, um - Adj. zu Patara, orum, n  - Apollonorakel in Lykien / vacuus: sc <von Liebe> / potentia mihi subiecta est - die Wirkung ist mir unterstellt

Gabriele ECKART: Daphne

Nun bin ich Lorbeer Gott hat mich erhört
Gerettet ist die Tugend Keiner sagt:
Aha Sie fiel Sie gab sich auf Betört
Von des Apollos Brunst ... Beklagt
Soll es hier sein O Gott was tatest du
Nun bin ich Baum Statt Haut bedeckt mich Rinde
Und statt Apollos Lippen streifen Winde
Kalt meine Brüste Immerzu
Plagt mich die Vorstellung: O du Apoll
Der mich verehrt fortan Wie wärs gewesen
Wenn ich stattdessen ... Es ist grauenvoll
Mein Dasein Unerhört sind diese Spesen
Die ich bezahl für das Verehrtsein Glück
Wo bist du Gott verwandle mich zurück!
[aus: G. ECKART: Wie mag ich alles was beginnt, Köln 1987, S. 30]

OBERG, E.; WÖHRMANN: P. OVIDIUS NASO. Orpheus und Eurydike; Apollon und Daphne (Explicata Latinitas), Berlin 1996

Sententiae excerptae:
Lat. zu "Ov" und "met"
49
bella gerant alii, tu, felix Austria, nube! bella gerant alii, Protesilaus amet!)
Andere mögen Krieg führen, du, glückliches Österreich heirate! Andere mögen Krieg führen, du Protesilaos liebe!)
*Ov.her.13,82

224
perlucidior vitro
durchsichtiger als Glas
Hor.c.1,18,16 (cf.Ov.met.13,791)

105
Labitur occulte fallitque volatilis aetas.
Unbemerkt entgleitet und täuscht uns die flüchtige Zeit.
Ov.met.10,519

120
nihil est annis velocius
nichts ist schneller als die Jahre
Ov.met.10,520

860
Qui timet amicum, vim non novit nominis.
Wer Angst hat vor dem Freund, verkennt des Wortes Sinn.
Publil.Syr.Q40


Literatur:
zu "Ovid" und "Daphne"
4211
Giebel, Marion
Ovid, mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten dargestellt on Marion Giebel.
Reinbek (rororo monographien 460) 1991

4182
Ovid / Albrecht
Metamorphosen : lateinisch, deutsch / P. Ovidius Naso. Ãœbers. und hrsg. von Michael von Albrecht,
Stuttgart : Reclam, 2010

4194
Ovid / Anderson
Ovid's Metamorphoses. Ed. with introduction and commentary by William Scovil Anderson Books 1-5. Book 6-10.
University of Oklahoma Press, 1972 ff.

4185
Ovid / Benedicter, Maier, Rieger
Ovid, Metamorphosen und andere Dichtungen mit Begleittexten, bearbeitet von Benedicter, Maier, Rieger
Bamberg : Buchner, 1/1988 (Ratio 15)

4193
Ovid / Bömer
Publius Ovidius Naso. Metamorphosen, Kommentar. I. Buch 1-3, 1966 II. Buch 4-5,1976 III. Buch 6-7 IV. Buch 8-9, 1977 V. Buch 10-11, 1980 VI. Buch 12-13, 1982 VII. Buch 14-15, 1986.
Heidelberg, Winter, 1966-1986

4195
Ovid / Bosselaar
P. Ovidii Nasonis Metamorphoseon libri I-XV. Textus et commentarius. Naar de Editie van D.E. Bosselaar in vijfde Druck uitgegeven door Boricus A. van Proosdij.
Leiden 1968.

4196
Ovid / Breitenbach
Publius Ovidius Naso: Metamorphosen. Epos in 15 Büchern. Übersetzt und hg. von Hermann Breitenbach.
Zürich 2,1964.

4183
Ovid / Divjak / Ratkowitsch
Ovid, Textband, Kommentar
Wien, Hölder-Pichler-Tempsky / München, Oldenbourg

4199
Ovid / Eichert
Vollständiges Wörterbuch zu den Verwandlungen des Publius Ovidius Naso
Hildesheim, Olms, 1972 (Ndr. Hannover 1878)

4200
Ovid / Gierig
P. Ovidii Nasonis Metamorphoses. Recensuit, varietate lectionis notisque instruxit Gottlieb Erdmann Gierig. Index verborum. Index nominum. I. Buch 1-7 II. Buch 8-15
Lipsiae (Sumtu E.B.Schwickerti) 3/1821

4192
Ovid / Haupt, Ehwald
Publius Ovidius Naso. Metamorphosen, hg. u. erkl. v. M. Haupt und R. Ehwald, korrig. und. bibliograph. erg. v. M.v.Albrecht. Bd. I: Buch 1-7 Bd. II: Buc 8-15-
Zürich, Dublin 5,1966

4201
Ovid / Rode, Fink
Ovid, Metamorphosen. Das Buch der Mythen und Verwandlungen. ach der ersten deutschen Prosaübersetzung durch August v. Rode neu übersetzt und herausgegeben v. Gerhard Fink.
Patros, Albatros, 2005

4197
Ovid / Rösch
Publius Ovidius Naso: Metamorphosen. In deutsche Hexameter übertragen und hg. von Erich Rösch. Mit einer Einführung von Niklas Holzberg.
München, Zürich 11,1988.

4204
Ovid / Rubricastellanus, Frei
P. Ovidii Nasonis Metamorphoses selectae, composuit Rubricastellanus, pinxit Martin Frei.
Stuttgart, Klett 1/1997

4198
Ovid / Suchier
Publius Ovidius Naso. Metamorphosen. Ãœbers. v. R. Suchier
München 1959

4206
Ovid / Suchier
Publius Ovidius Naso, Metamorphosen, mit den Radierungen von pablo Picasso. Ãœbersetzung von Suchier.
Wiesbaden (Drei Lieien Verlag)

4208
Ovid / Voß
Ovid, Verwandlungen, übersetzt v. Joh. Hch. Voß (Auswahl)
Leipzi (Reclam 356-357a)


Site-Suche:
Benutzerdefinierte Suche
bottom© 2000 - 2024 - /Lat/ov/LatLektOvI452-567.php - Letzte Aktualisierung: 26.12.2020 - 15:13