Element - στοιχεῖον
Zentrale Begriffe aus dem Bereich der griechischen Sprache
und Geistesgeschichte
Aristot.Met1014a26-1014b15
Aristoteles erörtert den Begriff "στοιχεῖον" umfassend
Στοιχεῖον λέγεται ἐξ οὗ σύγκειται πρώτου ἐνυπάρχοντος ἀδιαιρέτου τῷ εἴδει εἰς ἕτερον εἶδος, οἷον φωνῆς στοιχεῖα ἐξ ὧν σύγκειται ἡ φωνὴ καὶ εἰς ἃ διαιρεῖται ἔσχατα, ἐκεῖνα δὲ μηκέτ' εἰς ἄλλας φωνὰς ἑτέρας τῷ εἴδει αὐτῶν, ἀλλὰ κἂν διαιρῆται, τὰ μόρια ὁμοειδῆ, οἷον ὕδατος τὸ μόριον ὕδωρ, ἀλλ' οὐ τῆς συλλαβῆς. ὁμοίως δὲ καὶ τὰ τῶν σωμάτων στοιχεῖα λέγουσιν οἱ λέγοντες εἰς ἃ διαιρεῖται τὰ σώματα ἔσχατα, ἐκεῖνα δὲ μηκέτ' εἰς ἄλλα εἴδει διαφέροντα· καὶ εἴτε ἓν εἴτε πλείω τὰ τοιαῦτα, ταῦτα στοιχεῖα λέγουσιν. παραπλησίως δὲ καὶ τὰ τῶν διαγραμμάτων στοιχεῖα λέγεται, καὶ ὅλως τὰ τῶν ἀποδείξεων· αἱ γὰρ πρῶται ἀποδείξεις καὶ ἐν πλείοσιν ἀποδείξεσιν ἐνυπάρχουσαι, αὗται στοιχεῖα τῶν ἀποδείξεων λέγονται· εἰσὶ δὲ τοιοῦτοι συλλογισμοὶ οἱ πρῶτοι ἐκ τῶν τριῶν δι' ἑνὸς μέσου. καὶ μεταφέροντες δὲ στοιχεῖον καλοῦσιν ἐντεῦθεν ὃ ἂν ἓν ὂν καὶ μικρὸν ἐπὶ πολλὰ ᾖ χρήσιμον, διὸ καὶ τὸ μικρὸν καὶ ἁπλοῦν καὶ ἀδιαίρετον στοιχεῖον λέγεται. ὅθεν ἐλήλυθε τὰ μάλιστα καθόλου στοιχεῖα εἶναι, ὅτι ἕκαστον αὐτῶν ἓν ὂν καὶ ἁπλοῦν ἐν πολλοῖς ὑπάρχει ἢ πᾶσιν ἢ ὅτι πλείστοις, καὶ τὸ ἓν καὶ τὴν στιγμὴν ἀρχάς τισι δοκεῖν εἶναι. ἐπεὶ οὖν τὰ καλούμενα γένη καθόλου καὶ ἀδιαίρετα [οὐ γὰρ ἔστι λόγος αὐτῶν], στοιχεῖα τὰ γένη λέγουσί τινες, καὶ μᾶλλον ἢ τὴν διαφορὰν ὅτι καθόλου μᾶλλον τὸ γένος· ᾧ μὲν γὰρ ἡ διαφορὰ ὑπάρχει, καὶ τὸ γένος ἀκολουθεῖ, ᾧ δὲ τὸ γένος, οὐ παντὶ ἡ διαφορά. ἁπάντων δὲ κοινὸν τὸ εἶναι στοιχεῖον ἑκάστου τὸ πρῶτον ἐνυπάρχον ἑκάστῳ.
VERZEICHNIS ALLER BEGRIFFE:
[
Aberglaube -
δεισιδαιμονία
|
Arbeitsteilung
|
Besonnenheit -
σωφροσύνη
|
Demokratie -
δημοκρατία,
δῆμος
|
demokratisch -
δημοκρατικός
|
Dialektik -
διαλεκτική
|
Einsicht -
γνώμη,
ξύνεσις
|
Element -
στοιχεῖον
|
Ende -
τέλος
|
Form, Gestalt - εἶδος
|
Freiheit -
ἐλευθερία
|
Gastfreundschaft -
φιλοξενία
|
Gerechtigkeit -
δικαιοσύνη
|
Kategorie -
κατηγορία
|
Kosmogonie
|
Kosmos
|
Kulturentstehung
|
Materie,
Stoff - ὕλη
|
Medizin -
ἰατρική
|
Methode -
μέθοδος
|
Missgunst -
φθόνος
|
Natur -
φύσις
|
Naturzustand
|
Neid -
φθόνος
|
Prinzip -
ἀρχή
|
Recht -
δίκη,
θέμις
|
Schicksal -
εἱμαρμένη -
fatum
|
Staat -
πόλις,
πολιτεία
|
Stoff, Materie - ὕλη
|
Substanz,
Wesen -
οὐσία
|
Tapferkeit -
ἀνδρεία
|
Theorie,
theoretisch,
Theorem -
θεωρία,
θεωρέω
|
Tugend -
ἀρετή
|
Ursache -
αἰτία
|
Volk -
δῆμος
|
Wahrheit -
ἀλήθεια
|
Wahrnehmung -
αἴσθησις
|
Weisheit -
σοφία
|
Werden -
γένεσις
|
Wesen,
Substanz -
οὐσία
|
Wissen - ἐπιστήμη
|
Zauberei
und Magie
|
Zeichen -
σημεῖον
|
Ziel -
τέλος
|
Zweck -
τέλος
Sententiae excerptae:Literatur:zu "Element"
645
Albrecht, M.v.
Ciceros Rede für Marcellus. Epideiktische und nichtepideiktische Elemente
in: Neukamp: Dialog XXII München 1988
783
Antoniou, A.
Minoische Elemente im Kult der Artemis von Brauron
in: Philol.125/1981,271 (Misz.)
688
Cambeis, H.
Monarchische Element und die Funktion der Magistrate in Cicero..
in: Gymn 91/1984
3272
Elder, J.P.
Bewußte und unbewußte Elemente in der Dichtung Catulls
in: Heine: Catull, WBG 1975 (WdF 308)
152
Fenik, B.C.
Themes and Typical Situations (Homer.Bauelemente)
in: Latacz: Homer (WBG, WdF 634) 1991
3622
Garson, R. W.
Theocritan Elements in Virgil"s Eclogues
in: CQ 21, 1971, 188-203.
3525
Killy, Walther
Elemente der Lyrik
München, dtv 1983
2972
Lefèvre, Eckard
Propertius Ludibundus : Elemente d. Humors in seinen Elegien
Heidelberg : Winter, 1966
3022
Luck, G.
Elemente der Umgangssprache bei Menander und Terenz
in: Rh.Mus. 108,1965, 269-277
1045
Meyer, H.
Hymnische Stilelemente in der frühgriechischen Dichtung
Diss. Köln, Würzburg 1933
3153
Petersen Elder, John
Bewusste und unbewusste Elemente in der Dichtung Catulls.
1951; in: Heine (Hg.): Catull, S.85-132
3870
Worstbrock, F.J.
Elemente einer Poetik der Aeneis...Gattungsstil vergilianischer Epik
Münster (Aschendorff, Orb.Antiqu.) 1963
- /grthem/element01.php - Letzte Aktualisierung: 17.07.2024 - 16:02